Başta makyaj malzemeleri olmak üzere birçok kozmetik ürün neredeyse toplumdaki herkes tarafından günlük hayatta en az bir kez kullanılan ürünlerdir. Bu ürünlerin içinde bebek bakım kremlerinden şampuanlara, cilt bakım ürünlerinden duş jellerine kadar yüzlerce ürünü saymak mümkündür. Kozmetik ürünlerin üretiminde birçok kimyasal kullanılmasından dolayı bu ürünlerin insan sağlığı için tehdit edici olmasını önlemek ve kontrol etmek gerekir. Kozmetik üreticileri konula ilgili kanun, genelge ve yönetmeliklere her ne kadar uymaya çalışsalar da kimyasalların ürün içinde tepkimeye girmesiyle öngörülemeyen sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu sonuçların olumsuz etkilerini en aza indirmek için de kozmetik ürünlerde yapılması zorunlu testler vardır.
Kozmetik ürünlerde yapılması zorunlu testler, üreticilerinin Ürün Güvenlik Değerlendirme Dosyası, Malzeme Güvenlik Bilgi Formu ve Ürün Bilgi dosyalarının hazırlanması için büyük önem arz eden testlerdir.
Kozmetik ürünlerinin üretimine kullanılan teknoloji ve malzemeye göre ürünün görüntü, yoğunluk, pH, viskozite, renk ve koku gibi fiziksel özelliklerinin analiz edilmesi işlemidir. Kozmetik ürünlere uygulanan fiziksel test analizi sayesinde ürünün fiziksel özellikleriyle alakalı her türlü bilgiye ulaşılabilir.
Kozmetik ürünler farklı kimyasal maddelerden oluşan ürünlerdir. Dolayısıyla ürün içindeki bu kimyasal maddeler hem çevresel hem de yapısal birçok tehlikeye maruz kalabilir. Bu tehlikeler ürünün paketlenmesi, depolanması, nakliyesi gibi aşamalarda meydana gelmiş olabilir. Ürünün son kullanıcıya ulaşana kadar ürün standartlarını korumak çok önemlidir. Bu standartların sürekliliğinin sağlanmasına rehberlik edecek testler stabilite testleridir.
5 gr/cm3’ten büyük yoğunluğa sahip elementlere ağır metaller denir. Başta allık, ruj, rimel, göz alt boyası gibi renkli kozmetiklerin içeriğinde ağır metaller bulunmaktadır. Bu ağır metaller kurşun, kadmiyum, civa, arsenik ve antimondur. İnsan sağlığı için zararlı sayılabilecek bu maddelerin ürün içinde kullanım miktarı, yapısı ve kullanım şekli gibi konularda bilgi almak için analiz edilmesi gerekir. Bu analizler ağır metal testleri sayesinde gerçekleşir.
Markalar ürünlerinin bilinirliklerini ve güvenilirliklerini artırmak için ürünlerine bazı “İçermez” etiketi almak isterler. Bu etiket sayesinde şirketler ürünlerinin ne kadar güvenilir ve kaliteli olduğunu kullanıcıya gösterirler. Firmalar bu etiketleri bir çeşit pazarlama yöntem olarak da kullanılır. Örneğin “Paraben içermez” etiketli bir ürünün, bu etikete sahip olmayan bir rakibine göre pazarlanması daha kolaydır.
“İçermez” etiketini almak için ürünün içermez testlerden geçmesi Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan kılavuz gereğince zorunludur.
Mikrobiyolojik analizler risk oranı çok düşük birkaç kozmetiğin dışında tüm kozmetik ürünleri için önemli bir analizdir. Bebek ürünleri, kremler, losyonlar, şampuanlar, tıraş köpükleri, pudralar, rujlar, diş fırçaları ve macunları ve sabunlar başta olmak üzere birçok kozmetik mikrobiyolojik açıdan tamamen güvenli olmalıdır.
Türkiye Tıbbi Cihaz ve İlaç Kurumu tarafından yayınlanan kılavuza göre kozmetiklerin mikrobiyolojik analizlerinin edile edilmesi ve sonuçlanması gerekiyor.
Kozmetik ürünlerinin raf ömürlerini uzatmak için ürünün hammaddelerinin yanı sıra bazı koruyucu maddeler kullanılmaktadır. Bu maddeler ürünün genel yapısını etkilemeyecek şekilde ürüne dahil edilmektedir. Koruyucuların ürünün güvenliği için mikroorganizmalara karşı ne denli etkili olduğunu gösteren testlerdir.