Antibakteriyel etkinlik analizi genellikle bakteri üremesinin yaygın olduğu yerlerde bakterilere karşı oluşturulan analizlere verilen isimdir. Bakterilerin hızlı bir şekilde çoğalması için gereken optimum değerler vardır. Bu optimum değerlerin uygun olması durumunda ortamdaki bakterilerin sayısında hızlı bir artış meydana gelir.
Bu hızlı artışın bir sonucu olarak da insanların sağlığını etkileyen durumlar ortaya çıkar. Antibakteriyel etkinlik testleri ile ortamda var olan bakteri yoğunluğu hakkında bilgi sahibi olmak mümkün hale gelmektedir. Bu etkinlik analizleri ile ürünlerin yüzeyinde bakterilerin üremesini engellemek mümkündür.
Antibakteriyel bakteri analizine ihtiyaç duyulmasının bazı ortamların bakteri üremesi için ideal şartları taşımasıdır. Bakteriler çok hızlı bir şekilde üreyebilen canlılardır. Bu nedenle yaşamları için optimum sıcaklığa ulaştıklarında katlanarak artarlar.
Ortamdaki bakteri sayısının artmasının bir sonucu olarak insanları hastalıklara yakalanma riski de artmaktadır. Bu nedenle gerekli çalışmaların gerçekleştirilmesi önemlidir. Genellikle kaplama yüzeyinde bakterilerin üremesini engelleyen kaplama malzemesi ile bakteri hareketliliğini en aza indirmek mümkün olsa da bazı durumlarda bu uygulama yapılamamaktadır.
Bakterilerin belirli sıcaklık ve nem değerleri arasında daha uygun yaşadığı görülmektedir. Bazı bakteriler su ortamlarında ürerken bazı bakterilerin üremesi için ortamdaki nem oranının belirli bir seviyede olması şarttır. Bu tür nedenler ile bakterilerin önemli bir kısmı sıcak ortamları sever diyebiliriz.
Bakterilerin yaşadığı belirli sıcaklık değerleri vardır. Bu değerler arasında bakterilerin uygun yaşam şartlarına sahip olduğu düşünülebilir. Genellikle zıt örnekleri olsa da çoğunlukla bakteriler 25 derece ile 45 derece arasındaki sıcaklıklarda daha yoğun olarak hayatta kalmaktadır. Bu sıcaklık değerlerinin dışında bakterilerin fazla uzun ömürlü olmadığı bilinmektedir. Bakterilerin üremesini önlemek için yüzeylerin antibakteriyel malzeme ile kaplanması görülmektedir. Ürünün antibakteriyel etkiye sahip bir malzeme ile kaplanması bakteri popülâsyonunu en aza indirecektir.
Bakterilerin belirli bir yaşadığı yüzey yoktur. Birçok farklı malzemenin yüzeyinde bakterilere rastlamak mümkündür. Bunun yanı sıra bakteriler aynı zamanda havada asılı kalabilme yeteneği de olan canlılardır. Bu nedenle hava yolu ile bulaşması da sıklıkla görülen bir durumdur. Havada asılı duran damlacıklar arasında kendine yer bulan bakteriler üst solunum yollarına ulaşarak insanların sağlığına zarar verirler. Genellikle akciğerlere inerek çeşitli hastalıklara yol açarlar.
Seramikte, ahşap yüzeylerde, cam yüzeylerde, kapı kollarında, plastik yüzeylerde bakteri popülâsyonuna rastlamak mümkündür. Bakteri popülâsyonu anılan bu ortamlarda hayatına ve üremesine devam edebilir. Bu durum bakterilerin çoğalması ile mümkündür. Bu nedenle antibakteriyel etkinlik testlerinin uygun bir şekilde yapılması önem arz eder. İnsan sirkülâsyonunun çok olduğu yerlerde bakteriler uygun sıcaklık altında daha fazla ürerler. Dezenfektanlar bakteri üremesini engelleyen madde olarak kullanılabilir.
Bakterilerin üremesini ve çoğalmasını sağlamak önemlidir. Bakteriler hemen hemen her yüzeyde kendine yaşam alanı bulmakla birlikte, son yıllarda antibakteriyel yüzeylerin üretilmesi nedeni ile bakteri üremesini en aza indiren ortamlar tasarlanabilmektedir.
Çalışılan alanlardaki yüzeylerin anti bakteriyel kaplama malzemesi ile kaplanması ile bakterilerin çoğalmasının önüne geçilmiş olunur. Kaplanan madde antibakteriyel yüzey uygulamasının bir örneğidir. Antibakteriyel yüzey uygulamasının kullanımı genellikle bu şekilde gerçekleşmektedir.
Ülkemizde özellikle sağlık kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu antibakteriyel aktivite takibi çeşitli testler yardımı ile gerçekleştirilmektedir. Bu tür testlerin yardımı ile ortamdaki bakteri yoğunluğu tespit edilmiş olunur. Farklı ortamlarda farklı antibakteriyel test teknikleri ile bakteri varlığı ile ilgili durum değerlendirilmesi yapılabilmektedir.
Ülkemizde bu tür testleri yapan çeşitli firmalar vardır. Bu firmalar vasıtası ile bakterilerin insan sağlığı üzerindeki etkileri minimuma indirilebilmektedir. Antibakteriyel etkinlik analizi kapsamında farklı testler uygulanmaktadır. Bu etkinlik testlerinden bir kısmını aşağıda başlık başlık ele aldık.
Antibakteriyel etkinlik testi, yaklaşık olarak 10 ile 15 gün arasında sürmektedir. Alınan numune miktarı hakkında kesin bir standart yoktur. Analiz yöntemi olarak TS EN 1276 analiz yöntemi tercih edilmektedir.
Bu test sağlık alanında bakteriyel aktivite testi için tercih edilir. Genellikle sağlık kurumlarının bakterilerden arındırılması için kullanılmaktadır. Analiz süresi 10 ile 15 gün arasında değişmektedir. TS EN 1276 standartlarına uygun olarak testler yapılmaktadır. Belirli bir numune standardı bulunmamaktadır.
Antibakteriyel aktivitenin değerlendirilmesi genellikle 10 ile 15 gün içerisinde gerçekleşir. 1 bakteri için 3 numune alınır iken toplamda altı kontrol numunesi üzerinden işlem yapılır. Analiz yöntemi olarak ISO 22196 analiz yöntemi tercih edilmektedir. Ürün grubu olarak plastik ürünler, seramik tarzı ürünler ve gözeneksiz yapılar ile çalışmalar yapılmaktadır.
Bu analiz yöntemi de yaklaşık olarak 10 ile 15 gün arasında sürmektedir. Normal anti bakteriyel aktiviteden farklı olarak standart bir numune oranı yoktur. Analiz yöntemi olarak ISO 20743 tercih edilmektedir. Genellikle tekstil ürünleri üzerinden işlem yapılmaktadır.